74- Yalnız İblis secde etmedi, büyüklük tasladı
ve kafirlerden oldu.
75- Allah: `Ey İblis, iki elimle
yarattığıma secde etmekten seni alıkoyan nedir?
Böbürlendin mi, yoksa yücelerden mi oldun?"
76- İblis: `Ben ondan üstünüm. Beni ateşten
yarattın. Onu çàmurdan yarattın
"
dedi.
Acaba iblis de meleklerden biri miydi? Açık olan duruma göre
hayır.
Zira eğer o meleklerden olsaydı karşı
gelmezdi. Çünkü melekler Allah'ın emirlerine
karşı gelmezler. Kendilerine verilen emri hemen yerine
getirirler. İlerde İblis'in ateşten
yaratıldığı da ifade edilecektir. ?~feleklerin
ise nurdan yaratıldıkları bildirilmektedir... Fakat
İblis buna rağmen meleklerle beraberdi ve secde etmekle
yükümlüydü. Secde emri sırasında ona secde etmesinin
açıkça bildirilmemesi, emre karşı gelişi
nedeniyle onun tavrına değer vermemek içindi.
İblis'in de secde emri ile yükümlü olduğunu kendisine
yöneltilen azarlamadan anlıyoruz.
"Allah: Ey
İblis, iki
elimle yarattığıma secde etmekten seni
alıkoyan nedir? Böbürlendin mi, yoksa yücelerden mi oldun?"
Kendi ellerimle yarattığım insana secde etmene
engel olan nedir? Yüce Allah her şeyin
yaratıcısıdır. Öyleyse bu insanın
yaradılışında bu kadar taktire şayan bir
özelliğin olması gerekmektedir. Bu özellik insana
Rabb'ani yardım ve koruma özelliğidir. Bu
yardımın bir delili olarak ruhundan bir soluğu onun
bünyesine yerleştirmesidir.
Büyüklük mü tasladın? Emrime karşı.
"Yoksa
yücelerden mi oldun?" Boğun
eğmeyen.
"İblis: `Ben ondan üstünüm. Beni ateşten
yarattın, onu çamurdan yarattın' dedi."
Bu karşı gelişin temelinde kıskançlık
var. Hz. Adem'in çamur'dan yaratılışının
ötesinde ona değer kazandıran temel faktörü hesaba
katmama veya görmezlikten gelme var. Aslında o bu
onurlandırmayı hak etmiştir. Bu gözler önüne
serilen tutumuyla bütün olarak iyilikten uzak düşmüş
bir karaktere sahip olan kişinin çirkin cevabıdır.
Şimdi çirkin biçimde şımaran bu
yaratığın kovulmasını öngören yüce
ilahi ferman çıkıyor:
77- Allah: "Çık oradan sen artık kovulmuş
birisin. "
78- Ceza gününe kadar lanetim senin üzerinedir dedi.
Biz ayeti kerimede geçen "oradan çık" cümlesinin
"cennetten çık mı" yoksa "Allah'ın
rahmetinden çık mı"? anlamına geldiğini
kesin belirleme imkanına sahip değiliz. Bu da olabilir,
diğeri de. Bu konuda fazla ileri-geri tartışmalara
girmeye de gerek yok. Bu, yüce Allah'ın uygun emrine
karşı isyan ve cüretkârlığın
cezası olan kovuluş, lanet ve gazaptır.
Burada kıskançlık, kine yani İblis'in içindeki
intikam hırsının kesinleşmesine, alevlenmesine
dönüşüyor
79- İblis "Ey Rabbim! O halde tekrar dirilecekleri güne
kadar bana mühlet ver" dedi.
Yüce Allah'ın dilemesi, ilminde takdir edilen hikmet
gereği İblis'in bu isteğinin yerine getirilmesini
gerektirmiştir. Ona istediği fırsatı
vermiştir. Şeytan kinini dindirecek hedefini de açıklıyor.