176- Senden fetva isterler. Onlara deki; geride ne ana-baba ve
ne de çocuk bırakmaksızın ölen kimsenin mirasının
nasıl bölüşüleceği hakkında Allah size
şu hükmü öneriyor: Eğer geride çocuk bırakmaksızın
ölen erkeğin kız kardeşi varsa mirasının
yarısı kız kardeşine düşer. Fakat
kendisi, çocuk bırakmaksızın ölen kız
kardeşinin mirasının tamamını alır.
Eğer adamın iki kız kardeşi varsa bunlara
mirasın üçte ikisi verilir. Eğer hem erkek hemde
kız kardeşleri varsa erkeğin payı
kızın payının iki katı olur. Allah
şaşırmayasınız diye hükmünü böyle açıklıyor.
Al/ah herşeyi bilir.
Böylece, aile ilişkileri ve onun doğurduğu
toplumsal yükümlülüklerle başlayan sûre, diğer
birtakım toplumsal düzenlemeler de içererek son buluyor.
"Kalale"ye ilişkin hükümleri tamamlayarak son
buluyor. -Kalale aralarında Hz. Ebu Bekir'in (r.a) de
bulunduğu bir grup bilginin görüşüne göre çocuğu
ve babası olmayan kimsedir-.
Bu hükümlerin bir kısmı surenin
başlarında yer almıştı. Soyu
bulunmadığı zaman akrabalık yönüyle
kalale'nin mirasına ilişkin hükümleri içeriyordu.
Ayet şöyleydi:
"Geride çocuk bırakmaksızın ölen eşlerinizin
vasiyetlerini yerine getirildikten ve borçları ödendikten
sonra artakalacak miraslarının yarısı size düşer.
Eğer ölen eşlerinizin çocukları varsa
miraslarının dörtte biri sizin olur.
Eğer siz geride çocuk bırakmaksızın
ölürseniz vasiyetiniz yerine getirildikten sonra ve borcunuz
ödendikten sonra artakalacak mirasınızın dörtte
biri eşinize düşer. Eğer çocuğunuz varsa
eşinizin mirasınızdaki payı sekizde birdir.
Eğer bir erkek yada kadın geride ne ana-baba ve nede
çocuk bırakmaksızın ölür (Kalale) de erkek yada
kız kardeşi bulunursa vasiyyeti yerine getirildikten ve
borcu ödendikten sonra artakalacak mirasının
altıda birlik bölümü kardeşlerine düşer.
Eğer kardeşlerinin sayısı ikiden fazla ise
mirasının üçte biri, hiçbirine haksızlık
yapılmaksızın kardeşlerine bölüştürülür.
Bu hükümler size Allah tarafından emredilmiştir.
Allah herşeyi bilir ve kullarına karşı
yumuşaktı
r." (Nisa
Suresi, 12)
Şimdi kalalenin mirasına ilişkin kısım
tamamlanmaktadır. Şayet ne çocugu ne de babası
olan ölünün öz ya da babası bir kız kardeşi
varsa, kız, kardeşinin bıraktıgı
mirasın yarısını alır. Aynı
şekilde erkek de şayet çocuğu ve babası yoksa
-hak sahiplerinden sonra- kız kardeşinin
bıraktığına varis olur. Şayet iki tane
öz yada baba bir kız kardeşlerse o zaman
kardeşlerinin bıraktığı mirasın
üçte birine varis olurlar. Erkek ve kızların
sayısı fazlaysa -mirastaki genel kural uyarınca-
erkek kadının payının iki katını
alır. Hem öz hem de baba bir erkek ve kız
kardeşleri mirastan düşürürler.
Miras ayeti ve onunla birlikte sure, her şeyi bütünüyle
Allah'a döndüren, hak ve görevlerin düzenlenmesini, malı
olsun olmasın her şeyi Allah'ın şeriatına
bağlayan Kur'an'ın değerlendirmesiyle son
bulmaktadır!
"... Allah şaşırmayasınız diye
size hükmünü böyle açıklıyor. Allah her şeyi
bilir."
Genel ve kapsayıcı bir ifade "herşeyin
mirasla ilgili olsun olmasın herşeyi bilir. Aile ve
toplum ilişkilerini, hüküm ve yasalarını bilir.
Bundan sonra ya herşeyi kapsayan Allah'ın açıklamasını
uymak vardır ya da sapıklık. İnsan hayatı
için bir üçüncüsü bulunmayan iki yol:
Hidayetin ta kendisi olan Allah'ın yolu ve
sayıklıktan ibaret olan ondan başkasının
yolu...
Kuşkusuz Allah doğrusunu söylüyor.
"Haktan sonra sapıklıkta başka ne var ki?"
NİSA SURESİNİN SONU