Acıklı azaba çarptırılacak veya
kendilerine vadedilen musibetin bir kısmı gerçekleşecek
olursa, yüce Allah'ın Hz. Peygamberi onlarla birlikte, azaba
uğratmayacağı, onu kurtaracağı kesindir.
Fakat bu dua, sakınma duyusunu arttırmak, ondan sonra
gelecek nesillerin Allah'ın planından emin
olmalarını, her zaman uyanık olmalarını,
sürekli O'nun himayesine sığınmalarını
sağlama amacına yöneliktir.
Hiç kuşkusuz yüce Allah, daha Hz. Peygamber -salât ve
selâm üzerine olsun hayatta iken zalimlere vadettiği
azabı gerçekleştirebilir.
"Onlara yönelttiğimiz tehdidin gerçekleştiğini
sana göstermeye elbette gücümüz yeter."
Nitekim Bedir savaşından sonra büyük fetihte onlara
yönelttiği tehdidin bir kısmını peygamberine
göstermiştir.
Ne var ki, Mekke döneminde inen bu surenin inişi
sırasında uygulanan davet metodu; kötülüğü
iyilikle savmak, Allah'ın buyruğu gelene kadar sabretmek
ve işi Allah'a bırakmak şeklindeydi:
"Sana yaptıkları kötülüğü en iyi davranışla
karşıla. Biz onların asılsız
yakıştırmalarını herkesten iyi biliyoruz."
Hz. Peygamberin -salât ve selâm üzerine olsun- Allah tarafından
korunduğu halde şeytanların vesveselerinden ve
telkinlerinden Allah'a sığınması
da,sakınmayı, Allah'a sığınma duygusunu
arttırma, aynı şekilde önderi ve örneği
bulunduğu ümmetine her an için şeytanların
vesveselerinden Allah'a sığınmalarını öğretme
amacına yöneliktir. Kaldı ki, peygamber, sırf
vesvese ve telkinlerinden değil, şeytanların
yaklaşmasından bile Allah'a sığınmakla
emrolunmaktadır.
"Onların yanımda olmalarından da sana
sığınırım, Ya Rabb'i."
Şeytanların yaklaşmalarından Allah'a
sığınma ölüm döşeğinde olabilir.
Surenin akışı içinde bu ayetin ardından gelen
şu ayet bu anlamı desteklemektedir. "Sonunda
onlardan biri ölümün eşiğine geldiğinde" Kur'an-ı
Kerim'deki anlam ve çağrışım
uyuşması yöntemi uyarınca bu yorum mümkündür.
Surenin bu son dersinde tekrar müşriklerin
akıbetinden söz ediliyor. Bu korkunç akıbet,
kıyamet sahnelerinin birinde gözler önüne seriliyor. Sahne
dünyada gerçekleşen ölüm olayı ile
başlıyor. Öbür dünyada sura üflenmesinden sonra da
sona eriyor. Ardından sure tek ve ortaksız
ilahlığın vurgulanması, Allah'la birlikte
başka ilahların da bulunduğunu iddia edenlerin
uyarılması ve bunların az önce işaret edilen
akıbetle korkutulması ile son buluyor.
Surenin sonunda Hz. Peygamberin -salât ve selâm üzerine
olsun- bağışlamasını ve rahmetini istemek
üzere Rabb'ine yönelmesini isteyen bir ifade yeralıyor. Hiç
kuşkusuz yüce Allah merhamet edenlerin en iyisidir.