ise
ya yüce Allah'ın cezalandırdığı daha
önceki topluluklardır. Ya da bu ayetten önce meydana gelen
olaylarda müslümanlar tarafından mağlup edilenlerdir.
Mesela Bedir'de olduğu gibi."Biz apaçık ayetler
indirmişizdir."Bu ifade Allah'a ve Peygamberine
karşı gelenlerin dünyadaki sonları ile ahiretteki
sonlarını birbirinden ayırmaktadır. Böylece
hem dünyadaki hem ahiretteki akibetlerinin bu ayetlere karşı
tutumlarından kaynaklandığı belirtilmiş
oluyor. Ayrıca onların bu akibetlere
uğramalarının cahillikten ve gerçeğin
kapalı oluşundan kaynaklanmadığı, gerçeğin
kendilerine açıklandığı bu apaçık
ayetlerle gerçeği öğrendikleri ortaya konuyor.
Ardından onların ahiretteki akibetlerini anlamlı,
etkili, uyarıcı, ruhları eğitici bir yorumla
birlikte sergiliyor:
"Bunları inkar edene alçaltıcı azap
vardır."
"O gün Allah onların hepsini diriltecek ve
yaptıklarını kendilerine haber verecektir. Allah
onları birbir saymıştır. Onlar ise
unutmuşlardır. Allah herşeye şahiddir."
Bu aşağılanma, önceki böbürlenmenin karşılığıdır.
Bu aşağılanma yüce Allah'ın onların
hepsini birlikte dirilteceği gündeki aşağılanmadır.
Bütün bir insanlığın karşısında
aşağılanmadır. Bu gerçek bir sebebi olan azap
olduğu gibi onların yaptıklarının da bir
açıklamasıdır. Eğer onlar bu
yaptıklarını unutmuş dahi olsalar yüce Allah
hiçbir şeyin dışında kalmadığı,
gizli hiçbir şeyin kendisine kapalı
olmadığı ilmiyle onların tüm yaptıklarını
birbir ortaya koyacaktır: "Allah herşeye
şahiddir."
Burada koruma ve yardım etme tabloları ile-savaş
ve ceza tablosu yüce Allah'ın ilminde ve haberdar
oluşunda, görmesinde ve hazır bulunmasında
buluşuyor. Yani yüce Allah yardım ve korumanın
hazır sahibi olduğu gibi savaş ve cezanın da
hazır şahididir. Öyleyse inananlar O'nun hazır
oluşu ve şahid oluşu ile güven ve huzura kavuşsunlar.
Kafirler ise O'nun hazır oluşundan ve şahid
oluşundan sakınsınlar.
ALLAH GİZLİ KONUŞMALARI BİLİR
Surenin seyri