Bu ifade bu koca evrende bütün atomların bir kalp gibi
attığını göstermektedir. Allah'ı noksan
sıfatlardan uzaklaştıran ifadelerle coşkun bir
ruh halinde O'na doğru harekete geçmektedir. Bir de bakmışsın
ki, bütün bir evren hareket ve hayat içindedir. Yine bir de
bakmışsın ki, varlığın tamamı
sevinç ve mutluluk içinde tek ses olarak O'nun adını yüceltmekte,
yüce ulu ve bir olan yaratıcıya doğru bir
saygı içinde yükselmektedir.
Kalp bu olayı zihninde, içinde canlandırdığında,
onun eşsiz bir kâinat tablosu olduğunu görecektir.
Bütün taşlar ve bütün çakıllar, bütün tohumlar ve
bütün yapraklar, bütün çiçekler ve bütün meyveler. Bütün
bitkiler ve bütün ağaçlar. Bütün böcekler ve bütün
sürüngenler. Bütün insanlar ve bütün hayvanlar. Yeryüzünde
bulunan bütün canlılar. Suda yüzen bütün canlılar,
havada uçan bütün canlılar. Bunun yanında göğün
sakinleri... Evet bütün bu varlıklar, Allah'ı noksan
sıfatlardan uzak görmekte ve yüceliği için de O'na
yönelmektedirler.
Ruh arınıp, temizlendiğinde hareket halinde
bulunan veya yerinde duran varlıklara kulak verdiğinde,
onların bir ruh ile canlandıklarını ve
Allah'ı tesbihe yöneldiklerini görecektir. Bu da ruhları
yüceler alemi ile iletişime geçmeye hazırlar. Bu
varlığın sırlarından gafil
insanların kavrayamadıkları gerçekleri kavrarlar. Balçığın
katılığının, kalpleriyle vicdanı
arasına girdiği gafiller bu evrendeki hareketli ve
hareketsiz her şeyde rahat gözlenen bu coşkulu
hayatı göremezler.
"O kullarına karşı yumuşaktır,
affedicidir."
Burada yumuşaklığın ve
bağışlanmanın sözkonusu edilmesi Allah'a
övgü ile tesbihte bulunan bir kâinat kervanı içinde insanın
birtakım yanlışlıklar ve kusurlar
yapabileceğini ortaya koymaktadır. Evren böyle bir rùh
ile donanmışken, insanlar inkâr içindedir, onların
içinden bazıları Allah'a ortak koşmakta, O'na
kızlar izafe etmektedir. Bazıları O'na övgüde
bulunmak ve O'nu noksan sıfatlardan arındırmaktan
habersizdir. Halbuki insan bu evren içinde her şeyden daha
çok Allah'ı noksan sıfatlardan tenzih etme, O'na
övgüde bulunma, O'nu tanıma ve birleme konumundadır.
Eğer Allah'ın yumuşaklığı ve
bağışlayıcılığı
olmasaydı, bütün insanlar üstün ve iktidar sahibi birinin
kıskıvrak yakalanışı gibi
yakalanırlardı. Fakat O, insanlara zaman tanımakta,
hatırlatmakta, öğüt vermekte ve onları
sakındırmaktadır.
"O kullarına karşı yumuşaktır,
affedicidir."