Güneşi, ayı ve yıldızlarıyla dönüp
duran uzay sahnesine uygun bir sonuçlandırma.
İnsanın hayatı, çıkarları ve ilgileriyle
ilişkili evrenin korkunç ve ürpertici sahnesinin amacıyla,
uyuşan bir tamamlayış...
"O ki, karanın ve denizin karanlıklarında
yolunuzu şaşırmayasınız diye si
Karanın ve denizin derinlikleri insanların
yıldızlarla yollarını bulabildikleri
karanlıklarla doludur. Bu durum eskiden olduğu gibi
şimdi de sürmektedir. Yıldızlarla yol
bulmanın çeşitli yöntemleri vardır. Bilimsel
keşifler ve değişik deneyimler sonucu bu yöntemlerin
boyutları gelişmektedir. Bùnunla beraber kural her
zaman için geçerlidir; karanın ve denizin
karanlıklarında bu cisimlerle yol bulma kuralı...
Bu karanlıklar ister duygularla yer etsin, ister düşünce
ve fikirlerde yer etsin, durum değişmeyecektir.
Kur'an'ın kuşatıcı ayeti ilk
aşamalarında insanlığa bu gerçekle hitab
ediyordu. Bu gerçeği doğrulayan kanıtlar
insanların . pratik hayatlarında rahatlıkla gözlenebilirdi.
İçte ve dışta yüce Allah'ın ortaya çıkmasını
dilediği kadar birtakım evrensel sırların
ortaya çıktığı günümüzde de bu gerçekle
hitap etmektedir insanlığa. Aynı şekilde yüce
Allah'ın bu sözünü doğrulayan kanıtlar pratik
hayatlarında bulunabilir.
Kur'an metodunun insan fıtratına evrensel gerçeklerle
hitap etmedeki üstünlüğü süreklidir. Ancak Kur'an bu
gerçekleri birer teori olarak sunmaz, aksine birer realite olarak
sunmaktadır. Bu sunuş tarzının ardında
yaratıcı el, O'nun takdiri, rahmeti ve planı
belirginleşmektedir. Bu sunuş tarzı akıl ve
kalp üzerinde oldukça etkilidir. Sezgi ve idraki duygulandırıcı
özelliklere sahiptir. İnsanı düşünmeye,
incelemeye, birbirleriyle uyum arzeden büyük gerçeklere ulaşmak
için bilgi ve kavrama yeteneğini kullanmaya yöneltmektedir.
Karanın ve denizin karanlıklarında insanların
yollarını bulmaları için yüce Allah'ın
varettiği yıldızlara ilişkin ayetin sonuç
bölümünde aşağıdaki değerlendirmenin yer
alması bu nedenledir.
"Biz bilenler için ayetleri ayrıntılı biçimde
açıkladık."
Karanın ve denizin karanlıklarında
yıldızlarla yol bulmak için yıldızların
hareketlerini, dönüşlerini, yerlerini ve yörüngelerini
bilmek gerekmektedir. Aynı zamanda tüm bunların güçlü
ve hikmet sahibi yaratıcının
varlığına kanıt oluşturduğunu
bilecek bir kavmin varlığı da gerekmektedir. Yol
bulma -daha önce söylediğimiz gibi- duyguların,
akıl ve vicdanın pratik karanlıklarında yol
bulmaktır. Somut yolu bulmak için yıldızları
kullandıkları halde, onların işaretlerini ve
yaratıcılarım gösteren kanıtlarını
kavramayanlar, bu büyük yol göstericilikle doğru yolu
bulamayan kimselerdir. Bunlar evren ile yaratıcısı,
bu evrenin içerdiği işaretler ve O'nun yüce yaratıcısına
yöneltici kanıtlar arasındaki bağı koparan
kimselerdir.