* KİŞİYİ İYİ SIFATLARIYLA ANMA

ـ1311 ـ7298 ـ4221 -حَدّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ. ثَنَا يَزِيدَ بْنِ هَارُونَ. أنَا نَافِعُ بْنُ عُمَرَ الْجُمَحِيُّ عَنْ أُمَيَّةَ بْنِ صَفْوَانَ عَنْ أَبِي بَكْرٍ أَبِي زُهَيْرٍ الثَّقَفِيِّ عَنْ أبِيهِ؛ قَالَ: خَطَبَنَا رَسُولُ للّهِ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِالنَّبَاوَةِ أوِ الْبَنَاوَةِ »قَالَ. وِالْنَبَاوَةُ مِنَ الطَّائِفِ« قَالَ: يُوشِكُ أنْ تَعْرِفُوا أهْلَ الْجَنَّةِ مِنْ أهْلِ النَّارِ. قَالُوا: بِمَ ذلِكَ؟ يَا رَسُولَ للّهِ! قَالَ: بِالثَّنَاءِ الْحَسَنِ وَالثَّنَاءِ السَّيِّئِ. أنْتُمْ شُهَدَاءُ اللّهِ بَعْضُكُمْ عَلى بَعْضٍ.فِي الزوائد: إسناده صحيح. رِجَالُهُ ثقات. وليس ‘بي زهير هَذَا عند اِبْنِ ماجة سوى هَذَا الحديث وليس له شئ فِي بقية الكتب الستة .

1311. (4221) (7298)- Ebu Züheyr es-Sakafi radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bize, Nebavet veya Benâvet'te -ravi dedi ki: Benâve, Taifte bir yerdir- hitapta bulundu ve dedi ki: "Cennet ehlini cehennem ehlinden tefrik edip bileceğiniz zaman yakındır." Ashab: "Ne ile bileceğiz ey Allah'ın Resûlü?" dediler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm açıkladı:"

(Kişiler hakkında yapacağınız iyilikle anma ve kötülükle anma suretiyle, sizler, birbirinize karşı Allah'ın şahitlerisiniz, (sizin hayırla yâdettikleriniz cennetliktir, zemmederek, kötüleyerek andıklarınız da cehennemliktir)."[1]

ـ1312 ـ7209 ـ4223 -حَدّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى. ثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ. أنْبَأنَا مَعْمَرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ عَبْدِ اللّهِ؛ قَالَ: قَالَ رَجُلٌ لِرَسُولِ للّهِ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: كَيْفَ لِي أنْ أعْلَمَ إِذَا أحْسَنْتُ وَإِذَا أسَأْتُ؟ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِذَا سَمِعْتُ جِيرَانَكَ يَقُولُونَ: أنْ قَدْ أحْسَنْتَ فقَدْ أحْسَنْتَ و إِذَا سَمِعْتُهُمْ يَقُولُونَ: قَدْ أسَأْتَ فَقَدْ أسَأْتَ.فِي الزوائد: إسناد حديث عبد اللّه بن مسعود هَذَا صحيح. رِجَالُهُ ثقات. ورواه اِبْنِ حبان فِي صحيح من طريق عبد الرزاق به .

1312. (4223) (7299)- Abdullah İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Bir adam, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a: "Yaptığım işin iyilik veya kötülük olduğunu nasıl anlayabilirim?" diye sordu. Aleyhissalâtu vesselâm: "Komşunun "İyi yaptın!" dediğini işitirsen iyilik yaptın demektir. Eğer "kötülük yaptın!" dediklerini işitirsen, kötülük yaptın demektir" buyurdular."[2]

ـ1313 ـ7300 ـ4224 -حَدّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى وَزَيْدُ بْنُ أخْزَمَ؛ قَاَ: ثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ. ثَنَا أَبُو هَِلٍ. ثَنَا عُقْبَةُ بْنُ أَبِي ثُبَيْتٍ عَنْ أَبِي الْجَوْزَاءِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ؛ قَالَ: قَالَ رَسُولُ للّهِ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أهْلُ الْجَنَّةِ مَنْ مَ‘ اللّهُ أُذُنَيْهِ مَنْ ثَنَاءِ النَّاسِ خَيْراً وَهُوَ يَسْمَعُ وَأهْلُ النَّارِ مَنْ مَ‘َ أُذُنَيْهِ مِنْ ثَنَاءِ النَّاسِ شَرّاً وَهُوَ يَسْمَعُ.فِي الزوائد: إسناده صحيح. رِجَالُهُ ثقات. وأبو الجوزاء هو أويس بن عبد اللّه الربعي. وأبو هل هو مُحَمَّد بن سليم .

1313. (4224) (7300)- İbnu Abbâs radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah Aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Cennetlik kişi o kimsedir ki, Allah kulağını hakkında halkın hayırlı övgüleriyle doldurmuştur, kendisi de hayırla yâdedildiğini işitir. Cehennemlik olan da, kendi kulakları, halkın hakkındaki kötü anmalarıyla dolan ve bunu bizzat işiten kimsedir."[3]

AÇIKLAMA:

Kişinin iyi sıfatlarıyla veya kötü sıfatlarıyla anılmasıyla ilgili kaydedilen bu hadisler efkâr-ı umumiyenin (şimdilerde kamuoyu denmektedir) ehemmiyetini ifade ediyor. Yani, mü'min kişi, insanların hakkında kötü konuşmalarından kaçınması gerekir. Mü'min, riyaya, gösterişe, yalana yer vermeden, imkân nispetinde kendisini hayırla yadettirecek fiil, davranış ve sözlerde bulunmalıdır. Çünkü hadise göre halkın hükmü Hakk'ın hükmü gibidir.

Bu mevzu üzerine geniş açıklamalar geçti. [4]