ـ98 ـ6085 ـ317ـ حَدّثَنَا مُحَمّدُ بْنُ رُمْحٍ الْمِصْرِيُّ. ثَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ، عَنْ يَزِيدَ بْنِ أبِي حَبِيبٍ؛ أنَّهُ سَمِعَ عَبْدَ اللّهِ بْنَ الْحَارِثِ بْنِ جَزْءٍ الزُّبَيْدِيِّ، يَقُولُ: أنَا أوَّلُ مَنْ سَمِعَ الْنَّبِيَّ # يَقُولُ: »َ يَبُولَنَّ أحَدُكُمْ مُسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةِ« وَأنَا أوَّلُ مَنْ حَدّثَ النَّاسَ بذلِكَ.في الزوائد: إسناده صحيح. وحكم بصحته جماعة .
98. (317) (6085)- Abdullah İbnu'l-Haris İbni Cez' ez-Zübeydî anlatıyor: "Ben Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın: "Sizden kimse kıbleye dönük halde akıtmasın" sözünü ilk işiten kimseyim. Bunu insanlara ilk söyleyen de benim" dediğini işittim."[1]
ـ99 ـ6086 ـ319ـ حَدّثَنَا أبُو بَكْرِ بْنُ أبِي شَيْبَةَ. ثَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ، عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بَِلٍ. حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ يَحْيى الْمَازِنِيُّ، عَنْ أبِي زَيْدٍ مَوْلَى الثَّعْلَبِيِّنَ، عَنْ مَعْقِلِ بْنِ أبِي مَعْقِلٍ ا‘سَدِيِّ، وَقَدْ صَحِبَ النَّبيَّ #، قَالَ: نَهى رَسُولُ اللّهِ # أنْ نَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَتَيْنِ بِغَائِطٍ أوْ بِبَوْلٍ.قيل: أبو زيد مجهول الحال. فالحديث ضعيف به .
99. (319) (6086)- Ma'kıl İbnu Ebi Ma'kıl el-Esedî (radıyallahu anh) -ki Resulullah'a arkadaşlık yapmıştı- anlatıyor: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) büyük veya küçük abdest sırasında iki kıbleye yönelmemizi yasakladı."[2]
ـ100 ـ6087 ـ320ـ حَدّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ الْوَلِيدِ الدِّمَشْقِيُّ. ثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُحَمّدٍ. ثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ، عَنْ أبِي الزُّبَيْرِ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِاللّهِ. حَدًّثَنِي أبُو سَعِيدٍ الْخُدْرِيُّ؛ أنَّهُ شَهِدَ عَلى رَسُولِ اللّهِ # أنَّهُ نَهى أنْ نَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةَ بِغَائِطٍ أوْ بِبَوْلٍ.في الزوائد: هذا الحديث والحديث اŒتي، في إسنادهما ابن لهيعة.
100. (320) (6087)- Ebu Saidi'l-Hudrî (radıyallahu anh) anlattığına göre, kendisi, Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın, büyük veya küçük abdest bozarken kıbleye yönelmeyi yasakladığına şahid olmuştur."[3]
ـ101 ـ6088 ـ321ـ قَالَ أبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ: وَحَدًّثَنَا أبُو سَعْدٍ، عُمَيْرُ بْنُ مِرْدَاسٍ الدَّوْنَقِيُّ. ثَنَا عَبْدُ الرَّحْمنِ بْنُ إبْرَاهِيمَ، أبُو يَحْيى الْبَصْرِيُّ. ثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ، عَنْ أبِي الزُّبيْرِ، عَنْ جَابِرٍ؛ أنَّهُ سَمِعَ أبَا سَعِيدٍ الْخُدْرِيَّ يَقُولُ: إنَّ رَسُولَ اللّهِ # نَهَانِي أنْ أشْرَبَ قَائِماً، وَأنْ أبُولَ مُسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةِ.في الزوائد: في إسناده ابن لهيعة .
101. (321) (6088)- Hz. Cabir (radıyallahu anh), Ebu Saidi'l-Hudrî'nin: "Resulullah, beni ayakta, su içmekten ve kıbleye dönük olarak akıtmaktan yasakladı" dediğini işitmiştir.[4]
ـ102 ـ6089 ـ324ـ حَدّثَنَا أبُو بَكْرِ بْنُ أبِي شَيْبَةَ، وَعَلِيّ بْنُ مُحَمّدٍ. قَاَ. ثَنَا وَكِيعٌ، عَنْ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ، عَنْ خَالِدٍ الْحَذَّاءِ، عَنْ خَالِدِ بْنِ أبِي الصَّلْتِ، عَنْ عِرَاكِ بْنِ مَالِكٍ، عَنْ عَائِشَةَ؛ قَالَتْ: ذُكِرَ عِنْدَ رَسُولِ اللّهِ # قَوْمٌ يَكْرَهُونَ أنْ يَسْتَقْبِلُوا بِفُرُوجِهِمُ الْقِبْلَةَ. فَقَالَ: »أُرَاهُمْ قَدْ فَعَلُوهَا. اسْتَقْبِلُوا بِمَقْعَدَتِي الْقِبْلَةَ«.قَالَ أبُو الْحَسَنِ الْقَطَّان: حَدّثَنَا يَحْيى بْنُ عُبَيْدٍ. ثَنَا عَبْدُالْعَزِيزِ بْنُ الْمُغِيرَةِ، عَنْ خَالِدٍ الْحَذَّاءِ، عَنْ خَالِدٍ بْنِ أبِي الصَّلْتِ، مِثْلَهُ.قال النوويّ في المجموع: إسناده حسن، رجاله ثقات معروفون .
102. (324) (6089)- Hz. Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın yanında, fercleriyle kıbleye yönelmekten hoşlanmayan bazı kimseler zikredilmişti, şöyle buyurdular:"Bunların öyle yaptıklarını sanıyorum. Benim abdest bozmak üzere oturduğum yeri kıbleye çevirin." [5]
ـ103 ـ6090 ـ325ـ حَدّثَنَا مُحَمّدُ بْنُ بَشَّارٍ. ثَنَا وَهْبُ بْنُ جَرِيرٍ. ثَنَا أبِي؛ قَالَ: سَمِعْتُ مُحَمّدَ بْنَ إسْحَاقَ، عَنْ أبَانِ بْنِ صَالِحٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ جَابِرٍ؛ قَالَ: نَهى رَسُولُ اللّهِ # أنْ نَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةَ بِبَوْلٍ. فَرَأيْتُهُ، قَبْلَ أنْ يُقْبَضَ بِعَامٍ، يَسْتَقْبِلُهَا.َحَديث جابر هذا، قد حسّنه الترمذي .
103. (325) (6090)- Hz. Cabir (radıyallahu anh) anlatıyor: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm), akıtırken kıbleye yönelmemizi yasaklamıştı. Ancak, vefatından bir yıl kadar önce ben onun kıbleye karşı akıttığını gördüm."[6]
AÇIKLAMA:
Şarihler gerek büyük, gerek küçük abdest bozarken kıbleye yönelme yasağının açık araziye mahsus olduğunu, ev içinde böyle bir yasağın olmadığını söylerler. Nitekim, mü'minleri bu hususta ikna için 102 numaralı hadiste görüldüğü üzere Aleyhissalâtu vesselâm, evdeki hela taşının kıble istikametine çevrilmesini söylemiştir."[7]
[1] İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 16/563.
[2] İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 16/563.
[3] İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 16/564.
[4] İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 16/564.
[5] İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 16/564.
[6] İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 16/565.
[7] İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 16/565.