ـ530 ـ6517 ـ1671 -حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ. ثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ، عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ؛ قَالَ: أتَى النَّبِيّ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلُ فَقَالَ: هَلَكْتُ. قَالَ: وَمَا أهْلَكَ؟ قَالَ: وَقَعْتُ عَلَى امْرَأتِي فِي رَمَضَانَ. فَقَالَ النَّبِيّ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أعْتِقْ رَقَبَةً قَالَ: َ أجِدُ. قَالَ: صُمْ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَينِ قَالَ: َ أُطِيقُ قَالَ:
,اَطْعِمْ سِتِّينَ مِسْكِينَا قَال: اجْلِسْ فَجَلَسَ. فَبَيْنَمَا هُوَ كذلِكَ إذْ أُتِيَ بِمِكْتَلٍ يُدْعَى الْعَرَقَ. فَقَالَ اذْهَبْ فَتَصَدَّقْ بِهِ قَالَ: يَا رَسُولَ للّهِ! وَالَّذِي بَعَثَكَ بْالَحَقِّ، مَا بَيْنَ َ بَتَيْهَا أهْلُ بَيْتٍ أحْوَجُ إلَيْهِ مِنَّا. قَالَ: فَانْطَلِقْ فَأطْعِمْهُ عِيَالَكَ.حَدَّثَنَا حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى. ثَنَا عَبْدُ اللّهِ بْنِ وَهْبٍ. ثَنَا ثَنَا عَبْدُ الْجَبَّارِ بْنُ عُمَرَ. حَدَثَنِي يَحْيَى ابْنُ سَعِيدٍ، عَنِ ابْنِ الْمُسَيِّبِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ للّهِ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بذلِكَ فَقَالَ: وَصُمْ يَوْماً مَكَانَهُ.)وصم يوما مكانه( فِي الزوائد: هَذَا الزيادة قد انفرد بها ابْنِ ماجة. وفِي إسنادها عبد الجبار بن عمر، وهو ضعيف، ضعفه ابْنِ معين وأبو دَاوُد والترمذي. وقَالَ البخاري: عنده مناكير. وَقَالَ النسائي: ليس بثقة. وَقَالَ الدارقطني: متروك. و قَالَ ابْنِ يونس: منكر الحديث. و قَالَ ابْنِ سعيد: و كَانَ ثقة. وقد جاء من حديث أَبِي هُرَيْرَةَ موفوعا ))من أفطر يوما من رَمَضَانَ من غير رخصة لم يجزه صيام الدهر(( و هَذَا الحديث تخالفه الزيادة.
530. (1671) (6517)- Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Bir adam Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a gelerek: "Helak oldum!" dedi. Aleyhissalâtu vesselâm: "Seni helak eden şey nedir?" diye sordu. Adam: "Ramazan içinde hanımıma temasta bulundum!" dedi. Resûlullah: "Öyleyse bir köle âzâd et!" buyurdu. Adam: "Kölem yok ki!" dedi. Aleyhissalâtu vesselâm: "Üst üste iki ay oruç tut!" emretti. Adam: "Tahammül edemem" dedi. Resûlullah: "Öyleyse altmış fakir doyur!" buyurdu. Adam: "(Bu kadar yiyeceği) bulamam!" dedi. Bunun üzerine Aleyhissalâtu vesselâm adama: "Otur!" dedi. Adam oturdu. Adam bu şekilde beklerken arak denen bir sepet hurma getirildi. Aleyhissalâtu vesselâm: "Haydi bunu götür ve tasadduk et!" buyurdular. Adam: "Ey Allah'ın Resûlü! Seni Hak ile gönderen Zât-ı Zülcelâl'e yemin olsun şu iki kayalık (Uhud ve Air dağları) arasında (yani Medine'de) yaşayan aileler içerisinde buna bizden daha muhtacı yoktur!" dedi. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:
"Öyleyse haydi götür, horantana yedir!" buyurdular."
Hadisin yine Ebu Hureyre'den yapılan bir başka rivayetinde şu ziyade mevcuttur: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm adama: "Ramazandan bozduğun gün yerine bir gün oruç tut!" buyurur."[1]
AÇIKLAMA:
Hadis, özürsüz olarak Ramazan orucunu bozan kimseye terettüp eden ahkâmı beyan etmektedir: İmkânı olan, sırayla şunlardan birini ceza olarak yapacaktır: Köle âzâdı veya altmış fakirin doyurulması veya altmış gün oruç; ayrıca bozulan orucun kazası. Bunlardan hiçbirine gücü yetmeyen bir gün kaza edecektir. Rivayette adama terettüp eden tasadduku Resûlullah'ın bağışladığını görmekteyiz.
Bu bahis daha önce genişçe açıklandı.[2]